سرالصلوه سرالصلوه

عزیزم، کلام در سفر از خلق به حق، و از کثرت به وحدت، و از ناسوت به‏‎ ‎‏مافوق جبروت است، تا حدّ فناء مطلق که در سجدۀ اول حاصل شود، و فناء از فناء‏‎ ‎‏که پس از صحو، در سجدۀ دوم حاصل گردد. و این تمام قوس وجود است مِن الله و‏‎ ‎‏الی الله . و در این حال، ساجد و مسجودی و عابد و معبودی در کار نیست: ‏‏هو الاوّل‏‎ ‎‏و الآخر و الظّاهر و الباطن.‏‎ ‏‏ ‏‏پسرم، آنچه در درجۀ اوّل به تو وصیت می کنم آن است که انکار مقامات اهل‏‎ ‎‏معرفت نکنی، که این شیوۀ جُهّال است؛ و از معاشرت با منکرین مقامات اولیا‏‎ ‎‏بپرهیزی، که اینان قُطّاع طریق حق هستند. ‏ ‏‏ فرزندم، از خودخواهی و خودبینی به در آی که این ارث شیطان است، که به‏‎ ‎‏واسطۀ خودبینی و خودخواهی از امر خدای تعالی به خضوع برای ولیّ و صفّی او جلّ‏‎ ‎‏و علا سرباز زد. و بدان که تمام گرفتاریهای بنی آدم از این ارث شیطانی است که‏‎ ‎‏اصل اصول فتنه است؛ و شاید آیۀ شریفۀ و ق‏‏ٰاتِلُوهُمْ حَتّیٰ َلاتَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدّینُ لله ‏‎ ‎‏در بعض مراحل آن، اشاره به جهاد اکبر و مقاتله با ریشۀ فتنه که شیطان بزرگ و جنود‏‎ ‎‏آن، که در تمام اعماق قلوب انسانها شاخه و ریشه دارد، باشد. و هر کس برای رفع‏‎ ‎‏فتنه از درون و برون خویش باید مجاهده نماید. و این جهاد است که اگر به پیروزی‏‎ ‎‏رسید همه چیز و همه کس اصلاح می شود. ‏ ‏‏ پسرم، سعی کن که به این پیروزی دست یابی، یا دست به بعض مراحل آن.‏‎ ‎‏همّت کن و از هواهای نفسانیه، که حدّ و حصر ندارد، بکاه؛ و از خدای متعال جلّ و‏‎ ‎‏علا استمداد کن که بی مدد او کس به جایی نرسد. و نماز، این معراج عارفان و سفر‏‎ ‎‏عاشقان، راه وصول به این مقصد است. و اگر توفیق یابی و یابیم به تحقّق یک‏‎ ‎‏رکعت آن و مشاهدۀ انوار مکنون در آن و اسرار مرموز آن، ولو به قدر طاقت خویش،‏‎ ‎‏شمّه ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نمودیم، و دور نمایی از صلاة‏‎ ‎‏معراج سیّد انبیا و عرفاء علیه و علیهم و علی آله الصّلاة و السّلام را مشاهده کردیم؛‏‎ ‎‏که خداوند منّان ما و شما را به این نعمت بزرگ منّت نهد. راه بس دور است و بسیار‏‎ ‎‏ ‏خطرناک و محتاج به زاد و راحلۀ فراوان؛ و زاد مثل من یا هیچ یا بسیار اندک است،‏‎ ‎‏مگر لطف دوست جلّ و علا شامل شود و دستگیری کند. ‏ ‏‏ عزیزم، از جوانی به اندازه ای که باقی است استفاده کن که در پیری همه چیز از‏‎ ‎‏دست می رود، حتّیٰ توجه به آخرت و خدای تعالی. از مکاید بزرگ شیطان و نفس‏‎ ‎‏اماره آن است که جوانان را وعدۀ صلاح و اصلاح در زمان پیری می دهد تا جوانی با‏‎ ‎‏غفلت از دست برود؛ و به پیران وعدۀ طول عمر می دهد. و تا لحظۀ آخر با وعده های‏‎ ‎‏پوچ انسان را از ذکر خدا و اخلاص برای او باز می دارد تا مرگ برسد؛ و در آن حال‏‎ ‎‏ایمان را اگر تا آن وقت نگرفته باشد، می گیرد. پس در جوانی که قدرت بیشترداری‏‎ ‎‏به مجاهدت برخیز، و از غیر دوست جلّ و علا بگریز، و پیوند خود را هر چه بیشتر ـ‏‎ ‎‏اگر پیوندی داری ـ محکمتر کن؛ و اگر خدای نخواسته نداری، تحصیل کن، و در‏‎ ‎‏تقویتش همّت گمار، که هیچ موجودی جز او جّل و علا سزاوار پیوند نیست. و پیوند‏‎ ‎‏با اولیای او اگر برای پیوند به او نباشد، حیلۀ شیطانی است که از هر طریق سدّ راه حق‏‎ ‎‏کند. هیچگاه به خود و عمل خود به چشم رضا منگر که اولیای خُلّص چنین بودند و‏‎ ‎‏خود را لا شی ء می دیدند؛ و گاهی حسنات خود را از سیّئات می شمردند. پسرم،‏‎ ‎‏هرچه مقام معرفت بالا رود، احساس ناچیزی غیر او جلّ و علا بیشتر شود. ‏ ‏‏ ‏‏در نماز، این مرقاة وصول الی الله ، پس از هر ستایش «تکبیر»ی وارد است؛‏‎ ‎‏چنانچه در دخول آن «تکبیر» است، که اشاره به بزرگتر بودن از ستایش است، ولو‏‎ ‎‏اعظم آن که نماز است. و پس از خروج، «تکبیرات» است که بزرگتر بودن او را از‏‎ ‎‏توصیف ذات و صفات و افعال می رساند. چه می گویم، کی توصیف کند! و چه‏‎ ‎‏توصیف کند! و کی را توصیف، و با چه زبان و چه بیان توصیف کند! که تمام عالم،‏‎ ‎‏از اعلی مراتب وجود تا اسفل سافلین، هیچ است و هر چه هست او است ؛ و هیچ از‏‎ ‎‏هستی مطلق چه تواند گفت. و اگر نبود امر خدای تعالی و اجازۀ او جلّ و علا، شاید‏‎ ‎‏هیچ یک از اولیا سخنی از او نمی گفتند؛ در عین حال که هر چه هست سخن از او‏‎ ‎‏است لاغیر، و کس نتواند از ذکر او سرپیچی کند که هر ذکر ذکر او است******************* ‏