خطر مادی‌شدن دین خطر مادی‌شدن دین

باسمه تعالي بنا بر اين است که موضوعات ذيل را در اين کتاب با خواننده در ميان بگذاريم. 1- ارتباط انسان با حقايق، نیازمند مسيری خاص است که از طريق رعايت و توجه به تمام ابعاد شريعت الهي ممکن مي‌گردد، مسيري که در آن عرفان و برهان در کنار فضائل اخلاقي و آداب ديني همه به صحنه مي‌آيند وگرنه دينِ مادي‌شده‌اي مي‌ماند که انسان‌ها در آن به‌جاي ارتباط با حقايق قدسي با وَهميات خود به‌سر مي‌برند و قرآن از اين پايگاه، يهود و نصاري را نقد مي‌کند که يکي عُزير را پسر خدا مي‌داند و ديگري عيسي را، و به مسلمانان تذکر مي‌دهد که گرفتار چنين وَهمياتي نشوند. 2- احکام دين وسيله‌اي است تا راهي از جان انسان‌ها به سوي آسمان معنويت گشوده شود و انسان‌ها با شوق فراوان از ظلمات دنيا به سوي نور ابدي سير کنند. در حالي‌که در دينِ مادي‌شده هيچ افقي در مقابل انسان‌ها گشوده نمي‌شود تا انسان‌ها بتوانند جان را به جانان برسانند و جان بگيرند. 3- دين‌داري انسان‌هاي ديندار وقتي نتيجه‌بخش است که در عمل به احکام الهي، رويکردشان به شکلي باشد که حجاب‌هاي بين خود و حقايق معنوي را برطرف کنند و اين مهم در صورتي تحقق مي‌يابد که دين خدا گرفتار بينش‌هاي مادي نشده باشد وگرنه انسان‌ها مرده مي‌مانند و مرده مي‌ميرند، چون در طول زندگي با خداي «حي لايموت» که منبع حيات است مرتبط نشده‌اند. 4- وقتي دين واقعي در صحنه‌ي زندگي انسان‌ها حضور نداشته باشد تا انسان‌ها بتوانند با عالم غيب و معنويت ارتباط پيدا کنند، اميال غريزي و نفس امّاره عنان زندگي انسان‌ها را در دست مي‌گيرد و جامعه را به سوي هلاکت پيش مي‌برد و اين همان خطر مادي‌شدن دين است. 5- وقتي رجوع بشر به اهل‌البيتh شروع مي‌شود که جايگاه نياز بشر به ارتباط با عالم غيب روشن شود و وقتي جايگاه اين نياز روشن مي‌شود که بشريت متوجه گردد که دينِ مادي‌شده نمي‌تواند جواب‌گوي ابعاد عميق باطن او باشد. 6- وقتي متوجه ارزش نقش اهل‌البيتh مي‌شويم که متوجه باشيم از طريق هدايت آن ذوات مقدس زندگي مسلمانان به سوي هدفي که اسلام به دنبال آن است سوق پيدا مي‌کند و از فروافتادن در دين مادي‌شده نجات مي‌يابند. 7- تفاوت نگاه خلفا با نگاه عليu در آن بود که آن‌ها دستورات الهي را امور صرفاً قراردادي مي‌دانستند که توسط خداوند تشريع شده است و لذا مي‌توان بنا به مصلحت وقت آن‌ها را تغيير داد ولي حضرت عليu متوجه‌اند که اين دستورات به باطني ملکوتي و غيبي متصل است و انسان‌ها در تغيير آن‌ها آزاد نيستند و به همين جهت با رحلت رسول خداf و حذف عليu از حاکميت جامعه، «ايام الله» به «ايام البشر» تبديل شد. 8- با مادي‌شدن دين و قراردادي‌پنداشتن احکام الهي، ديگر جايي براي نظر به ملکوت عالم باقي نمي‌ماند تا علم انسان‌ها علم حقيقي شود. بلکه با شعار عصري‌کردنِ دين، به فقها نيز توصيه مي‌شود بايد علم آن‌ها مطابق علم زمانه يعني علوم تجربي باشد و از اين طريق مي‌خواهند شريعت عصري ‌شود و اين خطاي بزرگ دوران ما است در مادي‌کردن دين. 9- در موضوع «سنت سقوط تمدن‌ها از نظر قرآن» سعي شده است تا معني هلاکت تمدن‌ها با موضوع محدودبودن دوره‌ي هر تمدن تفکيک شود تا بدانيم در هرحال هر تمدني دوره‌اي دارد و پس از طي آن دوره به انتهاي خود مي‌رسد حال يا با مقابله با شريعت الهي به انتهايي هلاکت‌بار مي‌رسد و يا با تبعيت از دين خدا انتهايي با ثمر خواهد داشت، و تمدن غربي نيز از اين امر مستثنی نيست، منتها بنا بر شواهد قرآني، تمدن غربي از جمله تمدن‌هايي است که پايان هلاکت‌بار خواهد داشت و ما بايد مواظب باشيم سرنوشت خود را به آن گره نزنيم، بلکه از طريق انقلاب اسلامي راهي جدا از راه تمدن غربي به روي ملت خود بگشاييم تا اُنس با عالم قدس که فراموش شده بود تجديد گردد. 10- فاجعه‌ي مادي‌شدن دين، فاجعه‌ي قرن است و تا اهل اندیشه متوجه عمق چنین فاجعه ای نشوند و تمام چهره های آن را بررسی ننمایند نباید انتظار گشوده شدن راه هایی به سوی عالم ملکوت را برای این نسل داشت. بر این اساس یکی از انگیزش های نویسنده در تدوین این بحث آن بود که فضلا و طلاب عزیز بتوانند با تدریس این بحث چشم ها را از نگاه مادی به دین عبور دهند و هر چه بیشتر معنی فرهنگ «یَهدی اِلَی الحَقّ»[1] را که حضرت سجاد فرمودند:«نُزِلَت فینا»[2] این آیه در مورد ما نازل شده است، به صحنه آورند. به اميد آن‌که با نگاه به جايگاه هر تمدن توانسته باشيم راز به ثمررسيدن زندگي‌ها را از طريق شريعت الهي به بهترين صورت بيابيم. 11-در آخر خوانندگان عزیز را متوجه این نکته گرانقدر می نمایم که برای حفظ رکن ارزشمند وحدت مسلمین باید خارج از هر گونه بد گویی و دشمنی، هر گروه از مسلمین دلایل علمی و منطقی عقاید خود را ارائه دهد تا با طرح مباحث علمی بتوان از دسیسه های اختلاف قومی رهایی یافت و همچنان که مقام معظم رهبری«حفظه‌الله‌تعالي» می فرمایند: «ایمان به مبادی خود و اصول و عقاید خود چیز بسیار خوب و پسندیده ای است، پافشاری بر آن هم خوب است، اما این نباید از مرز اثبات به مرز نفی و همراه با تعرض و دشمنی و عداوت، تجاوز کند .... مباحثه مذهبی عالمانه و در محفل علمی، با بد گویی به یکدیگر در علن در سطح افکار عمومی در مخاطبه با افکاری که قدرت تجزیه و تحلیل ندارند، فرق می کند.»[3] بر اساس رهنمود معظم له سعی شده موضوعات به صورت علمی مطرح شود تا انقلاب اسلامی در آینده با چالش هایی که در صدر اسلام گرفتار آن شدیم، روبرو نشود. طاهرزاده